عوارض خطرناک شوینده ها برای پوست

شایع ترین مشکلات پوستی که در خانه تکانی ها و معمولا در روزهای پایانی سال افراد را مبتلا می کند اگزماهای تماسی ، تحریکی و آلرژیک است که به دلیل تماس بیش از حد با مواد شیمیایی و به علت شست و شوی مداوم دست با مواد شوینده نامناسب مانند صابون های مایع در افراد ایجاد می شود. از عوارض عمده آن ایجاد خشکی و تورم در پوست دست افراد عنوان می شود که معمولا پوست دست ها دچار قرمزی، خارش و پوسته ریزی می شود.

عوارض پوستی شوینده ها :

استفاده بیش از حد از شوینده های قوی مانند وایتکس، همچنین بدون استفاده از دستکش به پوست دست آسیب های جدی وارد می کند که شایع ترین این آسیب اگزمای تماسی نوع تحریکی است.

همچنین افراد هنگام استفاده از جوهر نمک باید نکات خاصی را مورد توجه قرار دهند، زیرا در برخی موارد دیده شده است که افراد بدون استفاده از دستکش و در تماس مستقیم با شوینده ها دچار ایجاد گوشت های اضافه یا عارضه کلوئیدی در ناحیه پوست دست حتی پوست صورت نیز شده اند. زیرا شوینده هایی مانند جوهر نمک که یک اسید پاک کننده قوی محسوب می شود هنگام استفاده از آن برای تمیز کردن سطوحی مانند ظرفشویی، کاشی، سرامیک و کفپوش های حمام، توالت و آشپزخانه هنگام ریختن در آن مکان ها قطراتی از این مواد شیمیایی روی پوست دست و صورت پاشیده و در آن نواحی سوختگی های شدیدی را ایجاد می کند.

از شایع ترین آسیب های پوستی مواد شوینده می توان به آسیب های آلرژیک اشاره کرد که افراد را دچار اگزماهای تماسی می کند. در برخی موارد دیده شده است که افرادی که از دستکش های لاتکس در زمان کار با مواد شوینده استفاده می کنند ممکن است به مواد آن آلرژی داشته باشند و عوارضی مانند خارش، تورم در محل تماس با پوست ایجاد شود که در صورت تشدید و استفاده طولانی مدت و به مرور زمان عوارض ناشی از آن تمام پوست بدن را دچار قرمزی و تورم می کند.
می توان هنگام مبتلا شدن به خشکی پوست از چرب کننده هایی مانند وازلین استفاده کنند و به صورت جدی از استفاده و تماس با مواد شیمیایی و پاک کننده های قوی بدون دستکش پلاستیکی و ماسک جدا خودداری کنند.

عوارض تنفسی شوینده ها :

گاز ناشی از مواد اسیدی شوینده ها نه تنها راه های هوایی بدن را شدیدا تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه عوارض بدی را برای چشم و پوست به همراه دارد. شدت بروز عارضه ناشی از شوینده ها بستگی به طول مدت تماس فرد با این مواد شیمیایی دارد. استفاده از مواد سفیدکننده و شوینده در فضای بسته حمام و دستشویی باعث بروز مسمومیت می شود و علائم شبیه بیماری آسم را ایجاد می کند که عوارض آن به طور کامل برطرف نمی شود.

به افرادی که زمینه ابتلا به بیماری های آلرژیک دارند توصیه می شود با مواد شوینده قوی کمتر تماس داشته باشند زیرا این دسته از افراد ممکن است به اگزمای سرشتی دچار شوند زیرا نسبت به مواد شیمیایی حساسیت بیشتری داشته و بیشتر در معرض خطر قرار دارند. به آنها توصیه می شود از شوینده های ملایم مانند شامپو و صابون بچه برای شست و شوی دست ها استفاده کنند. همچنین از پاک کننده های غیرصابونی مانند (پن ها) استفاده کنند تا چربی مختصر پوستشان از بین نرود تا پوست آنها دچار خشکی، سوزش و خارش نشود.

عوارض بینایی شوینده ها :

کی پور متخصص چشم پزشکی درباره مواد شیمیایی گفت:بسیاری از مواد شیمیایی موجود در منزل یا محیط کار به سوختگی های شیمیایی منجر می شود که شدت جراحت به نوع غلظت ماده شیمیایی اهم از اسیدی و قلیایی و مدت زمان مواجه و شدت نفوذ آن بستگی دارد.

به طور کلی ورود هرگونه مواد شیمیایی به چشم ، باعث ایجاد آسیب های بینایی در افراد می شود که جزء موارد اورژانسی بشمار می آید که این وضعیت به دلیل خطرناک بودن از اهمیت و فوریت برخوردار است و باید هر چه سریعتر تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد.
حدود نیمی از آسیب های چشمی در اثر استفاده از شوینده ها و پاک کننده ها بوجود می آید و برای جلوگیری از این آسیب ها انجام تدابیر حفاظتی و پیشگیری ضرورت می یابد.

هنگام استفاده از مواد شوینده و پاک کننده ،مواد اسیدی آسیب سطحی ایجاد می کند و انعقاد پروتئین در لایه خارجی قرنیه ار نفوذ به لایه های عمیق تر ممانعت می کند و آسیب عمدتا به نواحی ملتحمه و پلکها محدود می شود. مواد قلیایی به سرعت به لایه های عمقی چشم نفوذ می کند که با آزادسازی آنزیم های پروتئولیتیک به تشدید ضایعه منجر می شود.
امکان نفوذ مواد قلیایی به اتاق قدامی چشم بیش از ۵ تا ۱۵ دقیقه مواجه بسیار بالا است که در نتیجه به عنبیه، چشم مژگانی و عدسی چشم آسیب وارد می کند.

ریزش اشک را جدی بگیرید

کی پور درباره علائم آسیب مواد شیمیایی به چشم ابراز داشت:از شایع ترین علائم آسیب مواد شیمیایی در چشم، احساس درد، سوزش، حساسیت به نور و به خصوص حالت ریزش اشک است که با قرمزی و تاری دید توام می باشد.

توجه :

شوینده ها و پاک کننده ها موادی برای ازبین بردن گرد و غبار محیط خانه و محیط کار هستند که در زمان مصرف باید اصول ایمنی همچون استفاده از پوشش های حفاظتی و توجه به دستورالعمل های درج شده بر روی آنها رعایت شود و بی توجهی به این اصول منجر به بروز آسیب های شدید پوستی، تنفسی و چشمی را در بر دارد.

پاک کننده ها را در جایی دور از دسترس کودکان قرار دهید، زیرا کودکان این مواد را با نوشیدنی ها اشتباه می گیرند و آن را می بلعند که به دلیل شیمیایی بودن آن مواد، فرزند شما دچار آسیب های شدید کبد و گوارشی و حتی مرگ می شود.

اما اگر کودک از مایع شوینده خورد باید چکار کنیم ؟

چند نکته است که باید آنها را دقیق رعایت کنیم . یکی اینکه بلافاصله دهان کودک را شستشو بدهیم .
نکته دوم اینکه کودک ما آب نخورد این کار وضعیت را بدتر می کند چون وقتی ماده شوینده با آب ترکیب می شود ، جذب آن سریعتر می شود . بحث دیگر اینکه استفراغ عمدی در کودک ایجاد نکنیم . چون وقتی این مواد بصورت استفراغ بر می گردند از آنجا که مری لایه محافظتی ندارد ، آسیب بسیار جدی به آن می زنند پس به هیچ عنوان استفراغ عمدی ایجاد نکنیم . خوراندن شیر به این کودکان می تواند کمک کند چرا که شیر می تواند یک سد محافظتی در مقابل شوینده ها در داخل معده ایجاد کند . و یک مقداری کودکان را از خطرات دور کند .

بافت شاخی کف پا، خارجی‌ترین لایه پوست است و قطر زیادی دارد و از سوی دیگر، حجم بالایی از وزن بدن روی آن قرار می‌گیرد بنابراین ممکن است ترک بخورد. ترک کف پادر خانم‌ها نسبتا شایع‌تر است و دلایل متفاوتی دارد که از آن جمله می‌توان به پا برهنه بودن و زیاد راه‌رفتن روی فرش و موکت اشاره کرد.

عوامل ایجاد ترک پا

-قطر زیاد خارجی‌ترین لایه پوست در ناحیه کف پا آن را مستعد ترک خوردن می‌کند
-وزن بالا
-زیاد راه‌رفتن روی فرش و موکت
-پوشیدن کفش‌های تنگ و پاشنه‌دار که تنفس پا را دچار اختلال می‌کنند
-شستشوی زیاد پا
-عوامل ارثی
-برخی بیماری‌ها

این عارضه در فصول سرد سال که هوا خشک تر می شود به وجود می آید و یا تشدید می شود.

پوشیدن صندل و کفش‌های تابستانی و هر عاملی که جریان خون را در پا کاهش دهد، موجب ترک خوردن کف پا می‌شود.

اضافه وزن نیز یکی دیگر از علل ترک پامی باشد. به دلیل وجود فشار زیاد بر بخش های خاص سطح کف پا در افرادی که از وزن بالایی برخوردار هستند، پوست آسیب دیده و واکنش به این فشار مداوم، ضخیم تر شدن پوست و به دنبال آن ترک کف پاست.

یائسگی از مهم ترین عوامل ایجاد ترک پادر زنان است که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.

در مناطقی که آب و هوای خشک دارند، به دلیل کمی رطوبت هوا و تابش نور خورشید و وزش باد، به تدریج آب میان بافتی پوست کاهش یافته و خشک می‌گردد.

افرادی که به دلیل شغل، سرگرمی و یا ورزش، زمان‌های طولانی‌تری را در هوای آزاد می‌گذرانند، با ترک پابیشتر مواجه می‌شوند.

در پی یک سری از بیماری های خاص پوستی نظیر: کراتودرمی کف دست و پا و بیماری پسوریازیس، احتمال ایجاد ترک پابیشتر می شود.

چطور از بروز ترک کف پا پیشگیری کنیم؟

– ساده‌ترین راه پیشگیری از ترک خوردن کف پا و لای انگشتان، چرب کردن روزانه پوست پا با وازلین و کرم اوسریناست.
– افراد نباید از کفش‌های پاشنه‌بلند یا تنگ استفاده کنند.
– اگر فردی در طول روز زیاد روی فرش، موکت و… راه می‌رود، بهتر است در طول روز از جوراب یا پاپوش استفاده کند تا تماس کف پا با سطوح زبر کمتر شود.
– هنگام خواب هم باید حتما کف پا را با کرم مناسب ماساژ داد.
– ترک کف پا معمولا در خانم‌های خانه‌دار شایع است. به همین دلیل توصیه می‌شود خانم‌ها بعد از انجام هر کاری که باعث خیس شدن پاها می‌شود، پاها را با حوله نرمی خشک و از کرم کف پا استفاده کنند.
– لای انگشتان را هم نباید از یاد ببرند. خشک و چرب کردن این ناحیه ضروری است.
– برای جلوگیری از ترک‌خوردگی کف پا باید در پیاده روی‌های طولانی، از کفش‌های پشت و جلو بسته استفاده شود.
– استفاده از چکمه به منظور پیشگیری از ایجاد ترک پابه کشاورزان و باغبان‌ها توصیه می شود.

برای درمان ترک‌ کف پا چه می‌توان کرد؟

متخصصان برای بهبود ترک لایه‌های شاخی پوست از ترکیبات کرایولیتیک استفاده می‌کنند که باعث بهبود پوست می‌شود. این ترکیبات که در کرم‌های مراقبت از پوستپا موجود است، خواص التیام‌بخش و ضدالتهابی دارند و برخی حاوی ترکیبات گیاهانی مثل گل رز وحشی، آلاتوئین و رائی است که درد و سوزش را کم می‌کند. ترکیبات لایه‌بردارهم در کرم‌های ترک پاموجود است که باعث برداشته شدن لایه‌های آسیب‌دیده پوست می‌شوند و پوست را نرم و لطیف می‌کنند.

یک کرم پای خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

• خاصیت پوشانندگی قوی:

کرم پای خوب خاصیت پوشانندگی قوی دارد به طوری که کرم حتی با پوشیدن جوراب هم به راحتی از روی پوست پاک نمی‌شود و تا مدت‌ها روی پوست می‌مانند.

• رطوبت‌رسانی بالا:

ترکیبات مرطوب‌کنندهقوی مثل AHA که در کرم‌ها موجود است، هم رطوبت کافی به لایه شاخی می‌رساند و هم به لایه‌برداری کمک می‌کند.

• جذب بالا:

کرم کف پا باید به راحتی جذب پا شود و نیازی به ماساژ دادن زیاد نداشته باشد. احساس لیزی یا چسبندگی کف پا ایجاد نکند و مانع بروز مجدد ترک و خشکی کف پا شود.

• حاوی ترکیبات آنتی‌باکتریال:

برخی از انواع کرم‌های کف پا در نواحی‌ای که پوست به دلیل زخم یا سایش تیره شده به رفع تیرگی کمک می‌کنند. برخی کرم‌ها هم حاوی ترکیبات آنتی‌باکتریال هستند و در رفع عوامل باکتریال که باعث بروز عفونت در ترک‌ها می‌شوند، نقش دارند.

کرم‌های کف پا حاوی چه ترکیباتی هستند؟

پایه بیشتر این کرم‌ها اولئوزین است که درواقع نوعی سیمان سلولی است. کنار چربی، ترکیبات رطوبت‌رسان هم در کرم‌های پا وجود دارد که این نقش را معمولا گلیسیرین در فرم گلیسرول یا ترکیبات اوره و پارافین برعهده دارد. میزان حجم استفاده‌شده از این نوع ترکیبات در کرم پا حدود ۳۰ درصد است و مانع از ضخیم شدن لایه شاخی می‌شوند و پوست را نرم و لطیف می‌کنند. ترکیبات طبیعی مثل موم عسل هم در کرم‌های پا استفاده می‌شود که هم مرطوب‌کننده‌ای قوی است، هم از تجمع قارچ و آلودگی‌های احتمالی پیشگیری می‌کند و ضدالتهاب است. البته با توجه به نوع برند ممکن است به جای عسل از عصاره بابونه، پامچال یا اکالیپتوس استفاده شود که خواص ضدالتهابی و آرامبخش دارند.

نگهدارنده‌ها از دیگر مواد و ترکیباتی است که در تمام ترکیبات آرایشی- بهداشتی استفاده می‌شود تا این ترکیب را که حاوی مقداری آب است، از آلودگی با باکتری‌ها دور نگه دارد. رنگ و اسانس نیز برای ایجاد حس بهتر به کرم افزوده می‌شود.

هنگام خرید کرم پا مراقب این ترکیبات باشید

وجود الکل در ترکیبات آرایشی از جمله کرم پا می‌تواند باعث خشکی کف پا شود. به همین دلیل بهتر است هنگام خرید به ترکیبات درج‌شده روی بسته‌بندی دقت کنید. برخی از انواع نگهدارنده‌ها مثل فنوکسی اتانول یا پارابن نیز می‌تواند آلرژی‌زا باشد.

– چرب نگه داشتن پوست پا و استفاده از اسید سالیسیک، اوره، گلیسیرن، اوسرین و حتی وازلین در درمان ترک پاموثر است.
– یکی از روش های درمانی، گذاشتن پاها به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در آب گرم وسپس خشک کردن پاها می باشد. لازم به ذکر است که حتما باید از جوراب برای محافظت پا تا بهبودی دائمی ترک پااستفاده نمود.
– استفاده از ترکیبات کراتولیتیک و ترکیباتی که باعث ترمیم سریع پوست و زخم می شوند (تحت نظر پزشک) نیز از راه های درمان ترک است.

بعضاً دیده می شود که افراد از روش های غیرمتعارفی نظیر داغ کردن چربی و پر کردن ترک ها با چربی استفاده می کنند که جنبه علمی ندارد. به طور کلی اگر فردی مراقبت های لازم را به درستی انجام دهد و درمان دارویی را به مدت یک یا دو ماه پیگیری کند، به طور حتم ترک ها بهبود می یابد.

البته توجه به پوست و مراقبت از آن در فصل سرما ضرورت بیشتری دارد.

درمان طبیعی

– اسانس و گل بابونه اصلی : ۲ تا ۴ گرم گل بابونه را بکوبید و در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و به محل ترک پابمالید.
– شیره تازه گل همیشه بهار : ۴ تا ۶ گرم شیره تازه را با ۶۰۰ گرم کره یا چربی دیگر مخلوط کرده و سپس به ترک پامالیده شود.
– روغن بادام شیرین : به ترک پامالیده شود.

چطور از سنگ پا استفاده کنیم؟

بهترین وسیله برای از بین بردن پوست مرده کف پا سنگ پاست که از نوعی سنگ طبیعی تهیه شده و از قدیم برای این منظور و حتی از بین بردن موهای‌ زائد کاربرد داشته است. کنار این سنگ می‌توانید از وسایل جایگزین آن که ظاهری شبیه رنده دارند هم کمک بگیرید.

برای استفاده از سنگ پا کافی است به مدت ۱۰ دقیقه پاها را در آب ولرمی که کمی نمک به آن افزوده‌اید، قرار دهید و پس از گذشت این مدت با حرکات آرام و دورانی کف پا را با سنگ ماساژ دهید. کمی فشار لازم است اما مراقب باشید فشار به حدی نباشد که سایش با سنگ پا به پوست سالم شما که زیر بافت مرده قرار دارد، آسیب بزند. بعد از اینکه حس کردید پوست مرده جدا شده و سنگ پا پوست سالم شما را تحریک می‌کند، پاها را آب بکشید و کاملا خشک کنید.

چگونه سنگ پا را تمیز کنید؟

سنگ پا را هم با برس تمیز کنید تا آثاری از سلول‌های مرده پوست در خلل و فرج سنگ باقی نماند و زمینه‌ساز آلودگی نباشد. حتی در صورت لزوم می‌توانید سنگ را بجوشانید.

به گزارش سلامت، بعد از خشک‌شدن پوست می‌توانید از وسایل سایشی کف پا و برس استفاده کنید تا ذرات باقیمانده پوست مرده را هم جدا کنید اما مراقب باشید آسیبی به پوست سالم پا نزنید. بعد از این کار، استفاده از کرم‌های نرم‌کننده ضروری است.

پوست به ترتیب از بیرون به داخل، از سه لایه اپیدرم، درم و چربی زیر پوست تشکیل شده است که در بعضی از مناطق بدن، ضخامت این لایه ها متفاوت است.

در کف دست و پا، ضخامت لایه اپیدرم یا شاخی پوست زیاد است و بر عکس در نواحی از پوست مانند پلک، ضخامت این لایه بسیار کم است. ترک پادر نتیجه تماس زیاد پوست کف پا با محیط ایجاد می شود و ناحیه کف پا بیشتر از سایر بخش ها در معرض آسیب است.

عوارض ترک پا

حفظ بهداشت پاها بسیار مهم است و در صورت آلودگی و نفوذ میکروب در داخل ترک ها، پاشنه ها بسیار دردناک و عفونی می گردند. عارضه ترک کف پا‌ که در اثر خشکی پوست و اگزما بوجود می‌آید، شکافی در سطح پوست ایجاد می کند و با درد نیز همراه است.

گاهی به تنهایی ترک با قرمزی، پوسته و جوشهمراه است که به آن اگزمای کف پا گفته می‌شود و در این موارد باید توسط پزشک متخصص درمان شود. گاهی ترک پابه حدی ضخیم می‌شود که ایجاد مزاحمت می‌کند و عمیق و دردناک می‌شود، در این موارد خود بیمار قادر به درمان نیست و باید با یک متخصص پوست مشورت کند.

مهمترین بیماری‌های پوستی، ضایعات قارچی پوست و بیماری پسوریازیس است که توسط پزشک متخصص پوست تشخیص داده شده و با درمان های دارویی بهبود می یابند.